Als de kerstballen weer op zolder liggen, mogen de zaden uit de kast. Het begint langzaam maar zeker te kriebelen. Je hebt tijdens de donkere dagen misschien al een moestuinplan gemaakt? Maar ook als je een korte pauze ingelast had, is er nog helemaal niks aan de hand.
Voorsprong
Sommigen onder ons zaaien weinig tot niets voor. Ik doe het bijna met alles. Het is een hoop extra werk, maar er zitten toch wel voordelen aan. Minder last van vogel- en slakkenvraat. En een groei- en bloeivoorsprong.
Met voorzaaien bedoelen we gewoon binnenshuis zaaien. Veel groenten en bloemen hebben een langere groeiperiode nodig en buiten is het nu nog te koud. Je zaait in kleine bakjes op je vensterbank.
Als je voorzaait, kan je eerder beginnen en heb je een voorsprong. Tegen de tijd dat de temperatuur het toelaat om buiten te zaaien, heb jij al mooi plantgoed. Wanneer je dat in de moestuin plant, kan je alsnog diezelfde planten rechtstreeks in de grond zaaien. Zo heb je straks spreiding van de oogst.
Zomergroenten
Sommige groenten, zoals pepers, paprika en tomaten, kweek je binnenshuis op. Wanneer je die na de ijsheiligen rechtstreeks buiten zou zaaien, ben je te laat. Pepers en paprika zaai ik al begin januari. Tomaten half maart. Dan heb je half mei mooie planten om in de kas of de tuin uit te planten.
Ook komkommer, courgette en pompoen kan je best voorzaaien. Dit kan vanaf half april. Ze groeien iets sneller.
Lichtkiemers
Iedere maand zaai ik ook wat verschillende slasoorten in een bakje. Zo heb ik het hele seizoen een voorraadje slaplantjes om uit te planten. Er is altijd wel ergens een plekje vrij voor een kropje sla. Maar opgelet: sla zijn lichtkiemers. Ik kreeg het maar niet voor elkaar om sla te zaaien. Na vele pogingen kwam ik erachter dat je slazaden niet met een laagje aarde mag bedekken. Daarna ging het perfect. Vroeger kocht ik wel eens slaplantjes. Maar als je zelf zaait, heb je een veel ruimer aanbod in soorten.
Eénjarigen
Eénjarige bloemen zaai ik ook voor. Ze zullen eerder bloeien dan de zaden die ik daarna nog rechtstreeks ik de grond zaai. Zo heb je ook een langer seizoen plezier van bloemen uit eigen tuin.
Donkerkiemers
We hadden het net al over lichtkiemers. Maar de meeste zaden zijn donkerkiemers. Die moet je dus wel met een dun laagje aarde bedekken. Niet teveel, want dan kiemen ze ook niet. Zaaisels altijd vochtig houden, maar zeker niet te nat. Dan zullen de zaden rotten.
Een nachtje in het water
Sommige zaden moet je dan weer voorweken vooraleer je ze zaait. De zaden van erwtjes, malabar spinazie, lathyrus,... zet je een nacht in een bakje met water voor je ze gaat zaaien. Ze zuigen dan flink water op en zullen sneller kiemen.
Het zaaien van erwtjes is echt een werkje wat je gezellig met je kinderen of kleinkinderen kan doen. Die vinden het heel spannend om die bolletjes met hun kleine vingertjes in de aarde te stoppen.
Koudekiemers
Eerder genoemde zomergroenten willen graag warm voorgezaaid worden. Maar je hebt ook soorten die eerst een koudebehandeling nodig hebben. Voorbeelden hiervan zijn: roomse kervel en klimspinazie. Het makkelijkste is om deze planten in de herfst buiten in een bakje te zaaien. Door de vorst zullen de zaden wakker geschud worden en in het voorjaar kiemen. Mocht je het vergeten zijn in het najaar, dan is er nog het volgende trucje... Zaai in een afgesloten bakje en zet dat een maand in de koelkast. Soms stop ik het zelfs een paar dagen in de diepvries voor ik het in de koelkast zet. Na een maand haal je het uit de koelkast en je zal zien dat de meeste zaden binnen enkele weken zullen kiemen.
Dan heb je ook nog soorten die eerst koude willen en daarna warmte (kattensnor - cleome). Dus na de koelkast verder opkweken in de woonkamer.
Vergeet vooral geen label bij je zaaisels te stoppen. Wel handig als je straks nog weet wat je in welk bakje gezaaid hebt.
Beloning
Klinkt misschien allemaal heel ingewikkeld als je dit zo leest. Maar in de praktijk valt het best wel mee. En ook al gaat er een keertje iets mis, gewoon opnieuw proberen. De beloning is een lekker, zoet tomaatje, een knisperend blaadje sla of een prachtige bos bloemen.
