In het maandblad Gardeners’ World juli 2020 schreef ik een stukje over het ontstaan van ‘t Landje. Hier vertel ik jullie nog wat meer...
Van weiland naar moestuin
Het is half maart, de lente staat voor de deur, maar die gaat op slot. We zitten met zijn allen in een lockdown. Nu besef je des te meer wat een ontzettende rijkdom een tuin is. Ik heb natuurlijk al de luxe om een flinke tuin aan huis te hebben maar dan komt er ook nog een appje van Marja: “Carine, als je het leuk vind, mag je een stuk van ons weilandje gebruiken als extra moestuin. Het ligt helemaal in de zon.” Dat was natuurlijk niet tegen dovemansoren. Het grasveld werd geploegd, gefreesd, geharkt en omheind. Ik had een schets gemaak hoe de tuin verdeeld moest worden in vakken met gezellige paadjes. Met oude bakstenen heb ik de paadjes afgebakend en met takken heb ik wat boogjes over het hoofdpad gemaakt. Ik heb voor ronde vormen gekozen in plaats van strakke moestuinbedden. Begin april hadden we het voor elkaar en lag er een leuk stukje moestuin. Een blank canvas van 90m2, klaar om beplant en ingezaaid te worden.
Ondertussen had ik thuis nog meer voorgezaaid in de kas. Dat lapje grond in de volle zon moest natuurlijk gaan knallen. Oooh... wat had ik hier zin in. Ik heb ieder jaar plantjes over als ik thuis de moestuin beplant, dus die konden sowieso mee naar ‘t Landje. Zo werd die extra moestuin al snel genoemd en dat is nu officieel geworden. Veel gewassen heb ik thuis én op ‘t Landje geplant. Zo kan ik in de loop van het seizoen zien wat het verschil gaat zijn. Thuis heb ik veel schaduw in de moestuin. Hier heel veel zon. Ik kon al snel merken dat het warmer was. Als ik thuis nog met een trui in de tuin bezig was, kon die op ‘t Landje meteen uit. En dat op een afstand van nog geen 3 km fietsen. Er is wel meer wind. Thuis heb ik de beschutting van het bos. Maar op beide plekken is het heerlijk stil met veel natuurgeluiden om me heen.
Na drie maanden kan ik al een lijstje maken met gewassen die het op de ene plek beter doen dan op de andere. Dus volgend jaar ga ik het opsplitsen. De groenten en bloemen die goed schaduw verdragen komen thuis te staan, de rest plant ik op ‘t Landje. Of misschien wel op het dak van de carpoort. Daar ben ik momenteel ook met een experiment bezig.
Pompoenen en schorseneren
De buitenste rand van de moestuin heb ik ingeplant met de grotere gewassen zoals pompoen, courgette, yakon,... Aan de rand nog hier en daar wat tomaten. Vanaf het pad kan ik er makkelijk bij om ze te dieven en aan te binden. En tussen de pompoenen en tomaten staat nog wat oostindische kers en zonnebloemen.
Ik hoopte dat het lekker dicht zou groeien, zodat het onkruid minder kans kreeg. Het is een weiland geweest, dus dan weet je wat je te wachten staat. Maar ondertussen is het een oerwoud geworden. Ik kan de pompoenen en de oostindische kers al niet meer binnen het hek houden!
Tegen dat hek staan dahlia’s. Die heb ik bewust daar geplant zodat ik ze eventueel aan het hek vast kan binden als ze om dreigen te vallen. Maar zo kan ik ze ook makkelijk via de buitenkant plukken. En hoef ik niet steeds over de pompoenen heen te stappen.
De middelste vakken gebruik ik voor de minder ‘pompeuze’ gewassen. Boontjes sieren de boogjes van wilgentakken over het pad.
Ook komkommer doet flink zijn best om er nog iets van te maken dit jaar. Ik heb twee keer vier verschillende soorten gezaaid. En bij de tweede zaaironde is er één plantje opgekomen. Bij een bezoekje aan het tuincentrum heb ik toch maar een paar plantjes gekocht. Maar ook die zijn niet erg enthousiast naar mijn mening.
Dit jaar heb ik voor het eerst schorseneren gezaaid. Ik heb ze nog nooit vers gegeten, dus ik ben heel erg benieuwd hoe ze zullen smaken. Volgende keer ga ik ze wel wat dichter op elkaar zaaien en daarna eventueel uitdunnen. Er zijn namelijk een heleboel zaden niet gekiemd.
Makkelijke groente
Eén van de eerste dingen die ik zaaide waren radijzen. Ik heb een speciale band met deze makkelijke groente die je in alle kindertuintjes terugvindt. Al jaren probeer ik thuis radijzen te kweken. Maar twintig zaadzakjes later, heb ik misschien tien mini-radijzen geoogst. Loof als snijbietbladeren, maar geen rode, witte, gele of paarse bolletjes of kegeltjes. Alle seizoenen heb ik gezaaid, zaad voor de volle grond, voor de koude bak, het voorjaar, het najaar,.... Dus alle hoop was nu op ‘t Landje gevestigd. En het is werkelijk niet te geloven, maar het is gelukt!! Ik heb, precies één maand na het zaaien, mijn eerste radijsjes geoogst.
Tomatenliefde
Ieder jaar heb ik heel veel soorten tomaten. Dit jaar iets meer dan veertig verschillende variëteiten. Ik heb een zwak voor tomaten. Al die mooie vormen en kleuren... De meeste plant ik in de kas en de overschot gaat in de moestuin. Nu staan er ook een heleboel planten op ‘t Landje. Én op het dak van de carpoort. Vier verschillende situaties om te vergelijken waar welke soort het beste presteert.
De cherrytomaatjes winnen het altijd van hun grotere broers en zussen. Ze beginnen ieder jaar als eerste te kleuren. Voor mijn gevoel duurde het dit jaar wat langer dan andere jaren, maar ondertussen zijn ook de eerste tomaatjes geoogst.
Kale kolen
Thuis in de moetsuin worden kolen altijd opgegeten. Ik heb werkelijk alle trucs uit de kast gehaald om er toch iets van over te houden. Maar het was allemaal tevergeefse moeite. Die staan nu op ‘t Landje. In begin had ik er een insektengaas overheen, maar na een aantal weken werd het al veel te krap onder die tent. Ik weet nu waar de uitdrukking ‘het groeit als kool’ vandaan komt. Werkelijk niet te geloven! We hebben nu al verschillende keren kool geoogst. Het zijn echte blikvangers. Al die kleuren en vormen... zó mooi.
Bietjes
Nog iets wat ik nog steeds niet onder de knie heb: bietjes. Die mooie, kogelronde, donkerrode groente wil het niet doen in mijn bostuin. Wel blad, maar geen knollen. Dus ook die werden op ‘t Landje gezaaid. Bij ieder bezoek werd er uitvoerig geïnspecteerd of er al iets opgekomen was. Maar het viel tegen. Dus een tweede keer gezaaid. Maar ook nu komt er nog steeds niet veel van tevoorschijn. Ik zal me er eens in verdiepen wat er hier fout gaat. Het blijft nog een uitdaging.
Nu gebeurt het wel vaker dat een groente het het ene jaar beter doet dan het andere jaar. Maar bietjes hebben het bij mij nog nooit gedaan.
Thuis, in mijn bostuin, doen groenten die boven de grond groeien het over het algemeen veel beter dan groenten die onder de grond groeien.
Kale zandpaadjes
Het was even tobben wat ik met de paadjes wilde gaan doen. Schors staat heel mooi en natuurlijk, daar hou ik wel van. Maar ik twijfelde of dat een goede beslissing zou zijn. Het stukje grond is altijd een weilandje geweest dus ik verwachtte dat er nog heel veel gras en andere ongewenste kruiden naar boven zouden komen. Dat zou meteen een slordige indruk geven en lastiger te verwijderen zijn tussen al dat schors.
Uiteindelijk besloot ik om het eerste jaar de paden gewoon kaal te houden en aan te lopen. Ik krijg vaak de vraag hoe ik de paadjes zo strak (onkruidvrij) hou. De eerste weken heb ik wekelijks onkruid geplukt. Op een gegeven moment was het zand al zo goed aangelopen dat het lastig werd om het nog uit te trekken. Ik heb toen nog één rondje met een onkruidsteker gedaan. En nu schoffelt mijn man één keer in de week de paadjes en harkt daarna alles bij elkaar. Ondertussen bind ik de tomaten aan of doe ik andere leuke tuinklusjes. En dit werkt tot nu toe prima.
Voorlopig staan er alleen éénjarige gewassen. Maar wie weet komen er nog wel wat vaste groentensoorten of wat kleinfruit op ‘t Landje staan. Eerst maar eens evalueren hoe het eerste seizoen verlopen is. Ik weet straks in ieder geval wat het is om een moestuin op locatie te hebben. Een soort van volkstuintje, maar dan heel luxe.
Het is een eetbare tuin geworden waar je met plezier doorheen wandelt. Gezellig bij Marja in de tuin, naast haar moestuin!!
